Sizin reklam burada
Sizin reklam burada

ABŞ ilk dəfə Avropa İttifaqını düşmən adlandırdı - İsveçin xarici işlər naziri

ABŞ ilk dəfə Avropa İttifaqını düşmən adlandırdı - İsveçin xarici işlər naziriTramp Şimali Koreya lideri Kim Çen In, Filippin prezidenti Rodrigo Duterte və Rusiya prezidenti Vladimir Putin kimi liderlərin tərəfini tutur

Beynəlxalq əməkdaşlıq zəifləyir. Avtoritar meyllər güc qazanır. ABŞ-la İran arasında müharibə dərhal baş verəcək. Britaniya Avropa İttifaqından (Aİ) çıxmaqla xaos yaradıb. Bütün bunlar İsveçin xarici işlər naziri Margot Vallstremin gecə saatlarında yatmasına imkan vermir, lakin o, yatmağın və ölməyin hələ erkən olduğuna əmindir. Avropa hələ də hər şeyi dəyişə bilər, deyə o, müsahibəsində bildirir.

***

Beynəlxalq əməkdaşlıq zəifləyir, ABŞ-la İran arasında da müharibə dərhal baş verə bilər.

AzNews.az inosmi.ru-ya istinadən xəbər verir ki, Aİ-də seçkilər ərəfəsində bu, İsveçin xarici işlər naziri Margot Vallstrem (Sosial-Demokratlar) tərəfindən narahatlıq doğurur.

"Axşamlar yatmağa gedirsən, düşünürsən ki, vəziyyət çox təhlükəlidir, amma biz sadəcə uzanıb ölə bilmərik. Biz hər halda mübarizə aparmalıyıq".

Ai seçkilərindən bir həftə əvvəl möhtəşəm bir yay günü. Xarici işlər naziri Margot Vallstremin Stokholmda Qustava Adolf meydanında vəliəhd Sarayında otağı isti işıqla doludur. Amma ətrafdakı dünyada buludlar çoxalır.

İkinci Dünya müharibəsindən sonra yaranmış beynəlxalq əməkdaşlıq və çoxtərəfli münasibətlər zəiflədi. Dünyada avtoritar meyllər güc qazanır.

"Demokratiya təhlükə altındadır və bu gün son qırx il ərzində həmişəkindən daha çox insan avtoritar meyllərə malik ölkələrdə yaşayır, onlar demokratik nailiyyətlər əldə edən dövlətlərin əhalisindən daha çoxdur",-deyə Marqot Vallstrem bildirir.

Bunu ABŞ prezidenti Donald Tramp irəli sürdü. O, beynəlxalq razılaşmalara və əməkdaşlığa az əhəmiyyət verir, iqlim müqaviləsindən, kiçik və orta mənzilli raketlər haqqında müqavilədən, həmçinin İranın nüvə proqramı ilə bağlı razılaşmadan çıxmışdır.

Bundan başqa, Tramp Şimali Koreya lideri Kim Çen In, Filippin prezidenti Rodrigo Duterte və Rusiya prezidenti Vladimir Putin kimi liderlərin tərəfini tutur. Eyni zamanda, britaniyalıları Aİ-ni tərk etməyə çağırır və Avropa İttifaqını rəqib rolunda təmsil edir.

"ABŞ rəsmi kontekstdə ilk dəfə olaraq Aİ-ni düşmən adlandırdı - "a foe". Bu, həqiqətən, pisdir. Ancaq hələ ki, hər şey bizim əlimizdədir və biz yığışıb təşkilatlanmağa çalışmalıyıq. Yaxşı qüvvələr pis qüvvələrə qarşı. Mən bunu praktiki olaraq belə görürəm".

Pis qüvvələrin tərəfində fundamentalistlər, ekstremistlər və dünyanın bölünməsi ideyasına inananlar var. Jurnalistlərin və hüquq müdafiəçilərinin ağzını bağlayanlar və qadınların hüquqlarını boğanlar.

"Bu, bir sıra sahələrdə reqressiya aparan daha miqyaslı hərəkatın bir hissəsidir. Təəssüf ki, tez-tez ilk növbədə əziyyət çəkən qadınlar".

Narahatlıq üçün başqa bir səbəb Fars körfəzi ətrafındakı bölgələrdə müharibə riskinin artmasıdır. ABŞ bəyan etdi ki, Ağ Evə İranın müttəfiqləri tərəfindən istənilən hücumu İranın hücumu kimi qiymətləndiriləcək.

"Buna görə vəziyyət çox həssas hala gəldi. Müharibə səhvən başlaya bilər, bir də bu vəziyyətdən hansısa axmaq istifadə edə bilər", — deyə Margot Vallstrem bildirir.

Görünür, ABŞ Administrasiyasında ən müxtəlif əhval-ruhiyyə hökm sürür və Tramp əməkdaşlarından bəziləri prezidentdən fərqli olaraq, hərbi qarşıdurmada daha çox maraqlıdırlar. Onları İrandakı rejimin dəyişməsini görmək istəyi birləşdirir.

"Bu qeyri-realdır. Hazırkı vəziyyət İranda kompromissiz mühafizəkar qüvvələrin mövqelərini möhkəmləndirir. Onlar deyirlər: "Baxın, Avropalı dostlarınıza etibar edə bilməzsiniz. Axı onlar müqavilədən sadəcə imtina edəcəklər və hər şey əvvəlki kimi olacaq". Dialoq aparmaq və digər təzyiq yollarını axtarmaq lazımdır", — Margot Vallstrem deyir.

Dünyada həyəcanlı vəziyyət üzündən gecələr rahat yatmaq çətin olur.

"Yatağa girəndə düşünürsən ki, vəziyyət çox təhlükəlidir, amma bir yazıçı dedi ki, dövrümüzün o qədər problemləri var ki, onların hamısını şərh etməyə başlasanız, ürəyinizin kədərindən ölə bilərsiniz. Amma biz yatmalı və ölməli deyilik. Biz hər halda mübarizə aparmalıyıq".

Buna görə də İsveç çoxtərəfli münasibətləri və beynəlxalq əməkdaşlığı qorumaq cəhdlərində səylə çalışır. Bu işin konkret nümunəsi kimi hökumətin iyunun 11-də topladığı nüvə silahsızlığı üzrə beynəlxalq konfransı qeyd etmək olar.

"Təşəbbüs böyük ruh yüksəkliyi ilə qarşılanıb, axı son dəfə bu cür beynəlxalq konfranslar nazirlər səviyyəsində uzun illər əvvəl keçirilib", — deyə Marqot Vallstrem bildirir.

Əməkdaşlıq və həmrəylik düşüncəsi ilə gələcək Aİ seçkilərinə baxır. Onun unudurlar ki, Aİ hələ də planetdə mühüm sülh rolunu oynayan dinc bir layihədir.

"Biz, 28 xarici işlər naziri hər ay görüşürük, çalışırıq ki, xarici siyasət üzrə qərarları tapaq və ümumi mövqeyə gələk. Biz Aİ-də birgə işlərimiz nəticəsində gücümüzü itirməməliyik".

Margot Vallstrem Sol partiyanın və İsveç demokratlarının fikrini dəyişdirdiyini və artıq ölkənin Aİ-dən çıxmasının tərəfdarı olmadığına sevinir. Onun fikrincə, bu, Böyük Britaniyanın Brexit ilə əlaqədar başlamış xaos ilə bağlı ola bilər.

"İsveç xalqı Aİ-dən çıxmaq ideyasını dəstəkləmir. Bundan başqa, biz ölkənin Aİ-ni tərk etmək qərarının hansı nəticələrə gətirib çıxara biləcəyini gördük. Hesab edirəm ki, bu, qorxuludur. Üstəlik, britaniyalıların özlərinin bu prosesi necə başa düşmələri də son dərəcə xoşagəlməz haldır".

Vallstremin fikrincə, Aİ-də seçkilər ərəfəsində ən böyük məsələ öz Avropa parlamentarilərindən necə istifadə olunmasıdır. Hansı mövzuları təşviq edəcəklər.

O, iqlimi ən əhəmiyyətli problem hesab edir. O, bu sahədə Aİ-nin iqlimə münasibətini dəyişərkən dünyaya açılan müsbət imkanları göstərən hərəkətverici qüvvə olmasını istəyir.

"Necə fikirləşmək olar, enerjinin ən bahalı növünü seçmək məntiqlidirmi, nə qədər vəsait yatırmaq olar? Yüz minlərlə ildən bəri dağılmayan tullantılar problemi həll edilməyib? Bütün bunlar çox köhnəlmiş bir baxış nöqtəsi kimi görünür".

Qorxulu bir nümunə olaraq, yeni tikilmiş fin atomu reaktoru Olkiluoto-3 gəlir. Tikinti nəzərdə tutulduğundan on il daha uzun sürdü və üç dəfə daha bahalı oldu. Buna baxmayaraq, hələ də başlamamışdır.

Margot Vallstrem Aİ-nin rifah və əmək məşğulluğuna dair sosial dirəklərinin tikilməsini istəyir.

"Mənim fikrimcə, çox qəribədir ki, kimsə Aİ-yə bizim İsveçdə olduğu kimi, heyvan hüquqlarının qorunması sahəsində də ciddi qaydalar tətbiq etməyə çalışır, amma eyni zamanda işə düzəlməyə çalışan insanlara kömək edilməsini, ölkədən ölkəyə daha yaxşı yaşamaq axtarışına çıxanların addımını pisləyir. Bütün bunlar bir-biri ilə uyğun gəlmir".

Müsahibənin sonunda, xarici işlər nazirinin yeddi yetim isveçli uşağın Suriyadakı düşərgədən İsveçə qayıtdığına necə yanaşdığını soruşuram.

"Yaxşı ki, biz onlara kömək edə bildik və hər şey layiqli bir şəkildə keçdi. İndi onlar sosial xidmətlərin himayəsinə daxil olublar və bizim məsuliyyət zonamız bununla qurtarır. Eyni zamanda, biz Suriyada kimlərin qaldığını anlamağa və onların şəxsiyyətlərini qurmağa çalışırıq. İşlər gedir və bu, heç də asan məsələ deyil".

Uzun illər hökumətdə, Avropa Komissiyasında və BMT-də

Margot Vallstrem sosial demokratdır və 2014-cü ildən İsveçin xarici işlər naziridir. Vəzifəyə gəldikdən sonra İsveçin dünyanın ilk feminist xarici siyasətə başlayacağını açıqladı. Bundan başqa, o, Baş nazirin müavinidir.

Vallstrem 1954-cü ildə Koge şəhərində anadan olub. O, erkən yaşlarından İsveç Sosial Demokrat Gənclər İttifaqında çalışmağa başladı və Koge yerli şöbəsini qurdu.

1988-ci ildən bir sıra dövlət vəzifələrini tutub: 1988-ci ildən 1991-ci ilədək vətəndaş işləri üzrə nazirin müavini, 1994-cü ildən 1996-cı ilədək mədəniyyət naziri, 1994-cü ildən 1996-cı ilədək sosial işlər naziri olub.

On il Avropa Komissiyasında işləyib. 1999-cu ildən 2004-cü ilədək Aİ-nin ekologiya üzrə komissarı, 2004-cü ildən 2010-cu ilədək institusional əlaqələr və kommunikasiya işləri üzrə Avropa Komissiyasının birinci vitse-sədri olub.

2010-cu ildən 2012-ci ilədək münaqişə şəraitində cinsi zorakılığa dair BMT Baş katibinin xüsusi nümayəndəsi olub.

  • Sosial şəbəkədə paylaş